Μου τηλεφώνησε από τον Σκορπιό παλιός φίλος, που είναι στη δούλεψη του Ντμίτρι Ριμπολόβλεβ σημερινού ιδιοκτήτη του νησιού, να μου ευχηθεί χρόνια πολλά. Γιορτάζει και το αφεντικό που είναι Ορθόδοξος - μου είπε - και ακούμε αντί για μπουζούκια μπαλαλάικες...
Ο Σκορπιός είναι νησίδα του Ιονίου πελάγους στο σύμπλεγμα των Πριγκηπονήσων. To 1963 έγινε ιδιοκτησία του εφοπλιστή Αριστοτέλη Ωνάση. Εκεί βρίσκονται οι τάφοι του Ωνάση, του γιου του Αλέξανδρου και της κόρης του Χριστίνας. Το 2012 αγοράστηκε από τον Ρώσο μεγιστάνα Ντμίτρι Ριμπολόβλεβ ως δώρο για τα γενέθλια της κόρης του.
Ο Αριστοτέλης (αρχ.: Ἀριστοτέλης, 384 π.Χ. - 322 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και επιστήμονας που γεννήθηκε στα Στάγειρα της Χαλκιδικής στη βόρεια περιφέρεια της κλασικής Ελλάδας. Σε ηλικία 17 ετών εισέρχεται στην Ακαδημία του Πλάτωνα, στην Αθήνα, όπου παραμένει έως τα 37 του έτη. Εκεί συνδέεται τόσο με τον ίδιο τον Πλάτωνα όσο και με τον Εύδοξο, τον Ξενοκράτη και άλλους στοχαστές.[1] Τα έργα του αναφέρονται σε πολλές επιστήμες, όπως φυσική, βιολογία, ζωολογία, μεταφυσική, λογική, ηθική, ποίηση, θέατρο, μουσική, ρητορική, πολιτική κ.ά, και συνιστούν το πρώτο ολοκληρωμένο σύστημα στη Δυτική Φιλοσοφία.
Η περίοδος της ωριμότητας αρχίζει με τις βιολογικές έρευνες και τα συμπεράσματά του είναι η πρώτη συστηματοποίηση των βιολογικών φαινομένων στην Ευρώπη. Η σκέψη και οι διδασκαλίες του Αριστοτέλη, που συνοπτικά περιγράφονται με τον όρο Αριστοτελισμός, επηρέασαν για αιώνες τη φιλοσοφική, θεολογική και επιστημονική σκέψη έως και τον ύστερο Μεσαίωνα.
Μια φορά κι έναν καιρό, ένας μεγάλος Ελληνας, ένας μεγιστάνας με αμύθητο πλούτο, οραματίστηκε σε μια νησίδα Γης τον παράδεισό του. Το μέρος όπου κολύμπησε, χαλάρωσε, ερωτεύτηκε και διασκέδασε μέχρι πρωίας. Σήμερα, τα φώτα είναι ξανά αναμμένα στο Σκορπιό, τα κότερα φέρνουν και πάλι υψηλούς προσκεκλημένους, βασιλείς και πρίγκιπες. Μόνη διαφορά ότι ανάμεσά τους δεν βρίσκεται πια κανένας Ωνάσης...
Η λαμπερή ιστορία του Σκορπιού ξεκινά το 1963, όταν ο Αριστοτέλης Ωνάσης αγόρασε το νησί αντί του ποσού των 3.000.000 δραχμών. Ο Σκορπιός γι' αυτόν ήταν -απλώς- ο παράδεισός του. Ο τόπος που ερωτεύτηκε με την πρώτη ματιά, το καταφύγιο που ο ίδιος έπλασε φυτεύοντας δέντρα, λουλούδια και λαχανικά, φτιάχνοντας κήπους και περιβόλια, μονοπάτια και μια ταβέρνα πάνω στο κύμα, όπου συνήθιζε να μαγειρεύει ο ίδιος φρέσκα ψάρια και θαλασσινά, να κάθεται σε ένα τραπέζι και να πίνει το ούζο του, αγναντεύοντας τα γαλαζοπράσινα βάθη και σιγοτραγουδώντας αγαπημένα τραγούδια.
Ο Σκορπιός αγοράστηκε από τον Ωνάση, όταν ήταν ακόμα μια πανέμορφη, με σμαραγδένια νερά, αλλά εγκαταλελειμμένη, άνυδρη, με λίγες ελιές, σπιθαμή γης, απέναντι από τη Λευκάδα σε σχήμα σκορπιού. Ο παράδεισος θέλει βλάστηση κι ο Ωνάσης είχε τον τρόπο να φέρει εκατοντάδες φυτά (200 είδη δέντρων), πεύκα και πικροδάφνες, αμυγδαλιές και οπωροφόρα στο νησί, τα οποία πολλές φορές φύτευε ο ίδιος, κάτω από τον καυτό καλοκαιρινό ήλιο, διηγούμενος ιστορίες από τα παιδικά του χρόνια στους εργάτες.
Ο Ωνάσης μεταμόρφωσε το Σκορπιό, έφτιαξε τη μαρίνα, μια μεγάλη κεντρική βίλα, εξοχικά, την αγαπημένη του ταβέρνα κι ένα μικρό, ταπεινό εκκλησάκι για να προσεύχεται. Η βίλα φιλοξενούσε το πλήρως εξοπλισμένο γραφείο από όπου μπορούσε να διευθύνει την αυτοκρατορία του. Ο τόπος όμως ήταν από τη φύση του αλλά από τις παρεμβάσεις του Ωνάση φτιαγμένος για έρωτα. 'Η θάνατο, που στην οικογένεια Ωνάση φαίνεται πως συμβάδισε...
αραγμένοι οι ηλικιωμένοι
κουράζουν το μυαλό τους
----------------------------------
Και ξαφνικά αναρωτιέμαι πως μπορώ να νιώθω ξεκούραστος - επειδή δεν έχω παιδιά κι΄ εγγόνια - ποιος, εγώ που έζησα όχι μόνο την δική μου αλλά και τις ζωές διάσημων και γνωστών ανθρώπων από πολύ κοντά... Λόγω επαγγέλματος τους πλησίαζα σε απόσταση αναπνοής, αλλά χωνόμουνα και στα προσωπικά τους...
Το έχει αυτό το επάγγελμα, να φτάνουμε ως τα ιδιαίτερά τους, ακόμη και ως το κρεβάτι τους... Και ο φωτογράφος μας να τους βγάζει ακόμη και ξεβράκωτους...
Ο αναγνώστης τέτοια θέλει κι΄ εγώ γι΄ αυτό τον λόγο κυνήγησα σταρ, όμορφες, ζάπλουτους, ξεχωριστούς ανθρώπους... και με κάποιους συνδέθηκα με στενή φιλία. Οπότε πρέπει να είμαι κατάκοπος γιατί σερνω στα στερνά μου και τις ζωές άλλων...
Δεν ξέρω αν τελικά θα γράψω το αποχαιρετιστήριο βιβλίο μου ή άλμπουμ ( είμαι αναποφάσιστος ) με λεπτομέρειες όχι μόνο για τις κρεβατοκάμαρες αλλά και τα λερωμένα σεντόνια διάσημων και γνωστών...
Και ποιος είσαι εσύ ρε που μπαίνεις στη προσωπική ζωή των άλλων - με μάλωνε ο πατέρας μου... Τα δικά σου κουσούρια θέλεις να τα βγάλω στη φόρα, μου είπε μια φορά και με σκαμπίλισε... Συχώρεσέ με πατέρα - όπως βλέπεις από εκεί ψηλά, εδώ νύξεις κάνω και όχι καυτές περιγραφές... Και έχω αναφερθεί και σε φωτογραφίες που δεν είναι τόσο παρεξηγήσιμες όσο φαίνονται...
Δεν προλαβαίνω να γράψω για το Παλιό Φάληρο που από πεντάχρονος μπόμπιρας μεγάλωσα στο κτήμα μας και μετά το 1982 έζησα σε πολυκατοικία που αναγέρθηκε στον ίδιο χώρο. Ναι, 88 χρόνια Παλιοφαληριώτης θυμάμαι το απέραντο καταπράσινο κτήμα Γκρόμαν, που καταπατήθηκε από κρατικούς << αρμοδίους >>. Το κατάλευκο κτίριο του Φλοίσβου
Γεννήθηκα Έλληνας Χριστιανός Ορθόδοξος από πάππου προς πάππων και ανατράφηκα με τα ήθη και έθιμά μας, τις παραδόσεις μας και την υπερηφάνειά μου ότι οι κάτοικοι αυτής της χώρας δημιούργησαν την δημοκρατία, την φιλοσοφία, τις καλές τέχνες, τις επιστήμες, το αγωνίζεσθαι δια κλάδον ελαίας... Όμως θα πεθάνω αφήνοντας την σημερινή ελληνική γενιά όχι απελευθερωμένη από την εντοπιότητα, τον εθνικισμό, την θρησκοληψία, με άπλετο φως στον πλουραλισμό - όπως νομίζουν οι προοδευτικοί και ανένταχτοι σε οπαδισμούς και φανατισμούς. Καθώς απερχομαι βλέπω ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει γύρω μου ένα σκοτάδι πνευματικής άγνοιας υποδουλωμένης στις ορέξεις και στους σκοπούς της εμπορείας των δανειστών μας.
Ίσως να φαίνομαι γραφικός σαν αυτούς που τηλεφωνούν στις νυχτερινές ραδιοφωνικές εκπομπές και παριστάνουν τους ξερόλες και τους προπονητές της εξέδρας. Αλλά αυτοί που θα μείνουν και διαβάζουν αυτές τις γραμμές - θα με θυμηθούν κάποτε. Η Ελλάδα θα έχει χάσει την καθαρότητά της και θα έχει μπασταρδευτεί με το ένα εκατομμύριο ξένους που ζουν σήμερα εδώ - και ως τότε θα έχουν γίνει κατά πολύ περισσότεροι.
Ήδη, ενώ η αφρόκρεμα των νέων επιστημόνων μας φεύγει στο εξωτερικό, αυτό το ευλογημένο οικόπεδο της φύσης καταπατείται από ξένους. Βίλες από τα βόρεια προάστεια ως τα νησιά μας αγοράζονται από ξένους, όπως και ξενοδοχεία που θα έχουν γκαρσόνια εμάς αλλά και τους πρόσφυγες με τα φτηνιάρικα μεροκάματα.
Συμπερασματικά, το χρέος μας δεν είναι βιώσιμο και εάν δεν διαγραφεί, η Ελλάς προώρισθαι να μη ζήσει...
Το έχω ξαναγράψει ότι νιώθω τύψεις απέναντι στην σύγχρονη Καρυάτιδα Ειρήνη Παππά, που κατά την διάρκεια των ρεπορτάζ μου δεν ασχολήθηκα μαζί της. Ακόμη κι΄ όταν το 1967 βρισκόμουνα στη Νέα Υόρκη και με πήραν ο Σπύρος Σκούρας και η γυναίκα του Σαρούλα να πάμε να την δούμε στο θέατρο, την κοπάνησα για να πάω στις νυχτερινές κούρσες. Δικαιολογήθηκα ότι μ΄ έπιασε πονοκέφαλος... Εκείνη την εποχή η Μελίνα πρωταγωνιστούσε στο << Illya darling >> του Ζιλ Ντασέν και η Ειρήνη στο << that summer that fall >> του Φρανκ Γκιλρόι.
Βρίσκω το πρόγραμμα του θεάτρου Helen Hayes με εξώφυλλο την Ειρήνη Παππά πρωταγωνίστρια και στον ρόλο του νεαρού εραστή της τον Νικ Βόιτ, που μετά δύο χρόνια έγινε διάσημος στην ταινία << ο καουμπόι του μεσονυχτίου >>. Καλά να πάθω, θα σας μόστραρα τώρα φωτο μαζί του...
Γιέ μου κάθε μέρα σε προσμένω
θα το ξέχασες που μένω...
Γιέ μου έκλαιγες στην αγκαλιά μου
βύζαξες από τα βυζιά μου...
Γιέ μου φρόντιζα να μεγαλώσεις
να σπουδάσεις να προκόψεις...
Γιέ μου είμαι με γριές και γέρους
λέμε για χρόνους περασμένους...
Γιέ μου πρόσεξε όταν θε ν΄άρθης
στα σκαλιά να μη σκοντάψεις...
Γιέ μου μη πέσεις και ματώσεις
τη καρδιά μου θα σκοτώσεις...
LIBERO DORO με αγάπη
από Ελλάδα σε Αυστραλία
-----------------------------------
Για πρώτη φορά που άκουσα το όνομα Αυστραλία ήταν την δεκαετία του 1930. Ήμουνα παιδί και μια μέρα στο εδωδιμοπωλείο Πέππα ( στο Παλαιό Φάληρο ) άκουσα να λέει ο ιδιοκτήτης του ( με κάτασπρα σαν νοσοκόμος ) εμείς στην Αυστραλία αγαπάμε την πατρίδα περισσότερο από εσάς. Απέναντι ακριβώς από το κατάστημά του ήταν το σπίτι του - δύο όροφοι με βεράντες - και με τερέν τένις όπου έπαιζαν το μπαλάκι οι δύο κόρες του με κοντό παντελονάκι και οι περαστικοί... σαν δεν ντρέπονται κοτζάμ γυναίκες να δείχνουνε τα μπούτια τους...
Μπαμπά ρώτησα, τι είναι η Αυστραλία. Μια μοντέρνα ήπειρος σαν τις θυγατέρες του Πέππα... Μια χώρα στην άλλη άκρη της γης που έχει κάτι ζωάκια, καγκουρό τα λένε, που χοροπηδάνε με το μωράκι τους σε μια σάρκινη σακούλα μπροστά τους... κι΄ όχι σαν τα δικά μας φασκιωμένα...
Αυτές ήταν οι πρώτες γνώσεις μου περί Αυστραλίας. Τώρα οι εκεί ομογενείς θα με διαβάζουν στην εφημερίδα τους και θα μαθαίνουν - από πρώτο χέρι - περί σπουδαίων προσωπικοτήτων και σταρ που γνώρισα και έζησα σε απόσταση αναπνοής. Θα πουν κάποιοι... μα τι μας ενδιαφέρει το παρελθόν... Και θα πω κι΄ εγώ, σας ενδιαφέρει αφού βγάζετε εφημερίδα στα ελληνικά και διατηρείτε τη γλώσσα μας από πάππου προς πάππου... Δυστυχώς δεν γίνεται το ίδιο στην Ελλάδα όπου η νέα γενιά γράφει το λοιπόν λπν... Και να που μου δίνεται η ευκαιρία να μη γράφω λέξεις εν συντομία, αλλά όπως μου τις δίδαξαν οι γονείς μου και οι δάσκαλοί μου τότε που μεγάλωνα με πηγαδίσιο νερό και λάμπα πετρελαίου...
Στο πρώτο μου λοιπόν ( κι΄ όχι λπν ) κείμενο, σας φιλώ από απόσταση θαλασσών και ωκεανών... Και ξεκινάω με το παιδικό μου σκίτσο, βαρκάκι με πανί κι΄ όχι αραγμένο σαπιοκάραβο 92 χρινών... Γιατί και μόνο με τη σκέψη ότι θα με διαβάζετε στην μακρινή Αυστραλία νιώθω 29 !
Δημήτρης Λιμπερόπουλος
LIBERO DORO σήμερα
οι δύο Αριστοτέληδες !
Όταν ζούσα στη Νέα Υόρκη ( 1966-1968 ) είχα την τύχη να κάνω παρέα κάποιες φορές με τρεις σοφούς, τον συνθέτη Μάνο Χατζιδάκι, τον μαικήνα Αριστοτέλη Ωνάση και τον σκηνοθέτη Ηλία Καζάν. Μια νύχτα, σε ένα πίσω μισοσκότεινο τραπέζι ελληνικού κέντρου, άκουσα τον Μάνο να λέει :
- Η Ελλάδα έχει βγάλει τον αρχαίο Αριστοτέλη που ασχολήθηκε με επιστήμες, λογική, φιλοσοφία, ηθική, φυσική, μεταφυσική, ποίηση, ρητορική θέατρο, μουσική... Και τον σύγχρονο που ασχολήθηκε με επιχειρήσεις στην γη, την θάλασσα και τον ουρανό, με λιμουζίνες, τάνκερ και αεροπλάνα...
Χαμογελούσε ο Ηλίας : Ο αρχαίος, στην μετέπειτα μυθική εποχή του Χρυσού αιώνα, εισήλθε στην θρυλική Ακαδημία του Πλάτωνα και ο νυν πρωτοστάτησε στην δόξα των Χρυσών Ελλήνων.
- Αφήστε τα αυτά, έλεγε ο Σμυρνιός και έπινε γουλιές ουίσκι με τον άλλο ανατολίτη, ενώ ο συνθέτης κι΄ εγώ ρουφούσαμε την κοκακόλα μας.
Βρίσκω σημειώσεις μου για εκείνες τις συζητήσεις στις οποίες συμμετείχε μερικές φορές και ο Κώστας Γράτσος, φίλος και συνεργάτης του Ωνάση από την εποχή που καμάκωναν φάλαινες στη θάλασσα του Περού.
Αυτά για τους Χρυσούς Έλληνες, από το σήμερα των τενεκεδένιων που ζω στην Αθήνα. Θα τα ξαναπούμε.
Δημήτρης Λιμπερόπουλος